Theo luật sư, với tội danh bị khởi tố thì khung hình phạt cao nhất ông Nguyễn Thanh Long có thể phải đối diện là 10 - 15 năm tù, còn ông Chu Ngọc Anh có thể đối mặt hình phạt cao nhất 10 - 20 năm tù.
Ông Nguyễn Thanh Long và ông Chu Ngọc Anh (Ảnh: Tiến Tuấn).
Ông Nguyễn Thanh Long phải đối mặt với hình phạt cao nhất có thể tới 15 năm tù?
Như Dân trí đã đưa tin, chiều ngày 7/6 cơ quan cảnh sát điều tra Bộ công an đã tiến hành khởi tố bị can đối với ông Nguyễn Thanh Long về tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ theo quy định tại khoản 3, điều 356 bộ luật hình sự năm 2015 sửa đổi bổ sung năm 2017.
Theo Ts. Ls. Đặng Văn Cường - Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp, Đoàn luật sư Hà Nội, tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ là một trong những tội danh thuộc nhóm tội phạm về tham nhũng và chức vụ, hình phạt là rất nghiêm khắc. Tội danh này áp dụng với người có chức vụ quyền hạn, vì vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác mà làm trái công vụ gây thiệt hại đến tài sản của nhà nước từ 10.000.000 đồng trở lên hoặc gây thiệt hại đến lợi ích của nhà nước, của tổ chức, của cá nhân thì sẽ bị phạt cải tạo không giam giữ đến ba năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm. Khoản 3 quy định "Phạm tội gây thiệt hại về tài sản 1 tỷ đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 15 năm".
Tội lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ trực tiếp xâm hại đến sự hoạt động đúng đắn của các cơ quan, tổ chức; làm cho các cơ quan tổ chức bị suy yếu, mất uy tín, mất lòng tin của nhân dân vào Nhà nước. Điều đặc biệt trong vụ án này là người bị khởi tố là Bộ trưởng Bộ Y tế - người đứng đầu ngành y tế có trách nhiệm cao nhất trong việc tổ chức hoạt động khám chữa bệnh, phòng chống dịch bệnh.
Theo quy định của pháp luật thì việc lợi dụng thiên tai, dịch bệnh để phạm tội là những tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự. Bởi vậy khi kết án, tòa án sẽ cân nhắc đến tính chất, mức độ của hành vi phạm tội, nhân thân người phạm tội và các tình tiết tăng nặng, tình tiết giảm nhẹ trách nhiệm hình sự để có mức hình phạt phù hợp đủ để răn đe, giáo dục đối với các bị cáo, đồng thời để phòng ngừa chung cho xã hội.
Cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi vụ lợi hoặc vì động cơ cá nhân khác là hành vi nào, Hành vi phạm tội được thể hiện qua các chứng cứ nào. Yếu tố vụ lợi ở đây có bao gồm việc nhận tiền, tài sản từ công ty Việt Á hay không? Trong trường hợp có nhận tiền, tài sản thì đó là bao nhiêu tiền?
Trong trường hợp có căn cứ cho thấy bị can đã nhận tiền, tài sản từ công ty Việt Á thì cơ quan điều tra sẽ làm rõ nhận tiền tài sản này có sự thỏa thuận để thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa tiền hay không. Trường hợp nhận tiền để thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa tiền thì đây là hành vi nhận hối lộ, hành vi này sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại điều 354 bộ luật hình sự, trường hợp số tiền nhận hối lộ từ 1.000.000.000 đồng trở lên thì hình phạt sẽ ở khung cao nhất là phạt tù 20 năm, tù chung thân hoặc tử hình.
Còn trường hợp người có chức vụ quyền hạn nhận tiền, lợi ích vật chất từ phía công ty Việt Á nhưng không có thỏa thuận thực hiện công việc theo yêu cầu của người đưa tiền thì hành vi không cấu thành tội nhận hối lộ mà đây là hành vi của tội lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, số tiền, tài sản nhận được đó là yếu tố vụ lợi, toàn bộ số tiền tài sản này sẽ bị thu giữ.
Ngoài ra cơ quan tố tụng sẽ làm rõ hành vi của bị can có gây thiệt hại đến tài sản của nhà nước, của tổ chức, cá nhân hay không nếu có thì mức độ ra sao và đánh giá trách nhiệm bồi thường thiệt hại của bị can trong vụ án có đồng phạm.
Bởi vậy trong quá trình điều tra vụ án này, cơ quan điều tra cũng sẽ tiến hành xác minh tài sản của bị can, tiến hành áp dụng các biện pháp ngăn chặn để phong tỏa, kê biên tài sản, đảm bảo thi hành án.
Mức án tối đa ông Chu Ngọc Anh có thể đối diện lên tới tới 20 năm tù?
Theo thông tin từ Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an, ông Chu Ngọc Anh đã bị khởi tố bị can và bắt tạm giam về tội vi phạm quy định về quản lý sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí theo quy định tại khoản 3, Điều 219 bộ luật hình sự.
Ông Chu Ngọc Anh (Ảnh: Tiến Tuấn).
Luật sư Quách Thành Lực, Công ty luật Pháp trị cho biết, với tội danh này, thì bị can phải đối mặt với khung hình phạt cao nhất là phạt tù từ 10 năm đến 20 năm tù. Cụ thể tội danh và hình phạt được bộ luật hình sự quy định như sau:
Điều 219. Tội vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí:
1. Người nào được giao quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước mà vi phạm chế độ quản lý, sử dụng tài sản, gây thất thoát, lãng phí từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm, thì bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 01 năm đến 05 năm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 03 năm đến 12 năm:
a) Vì vụ lợi;
b) Có tổ chức;
c) Dùng thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt;
d) Gây thất thoát, lãng phí từ 300.000.000 đồng đến dưới 1.000.000.000 đồng.
3. Phạm tội gây thất thoát, lãng phí 1.000.000.000 đồng trở lên, thì bị phạt tù từ 10 năm đến 20 năm.
4. Người phạm tội còn có thể bị cấm đảm nhiệm chức vụ hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản".
Hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước chỉ cấu thành tội phạm nếu gây thất thoát, lãng phí từ 100.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng hoặc dưới 100.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỉ luật hoặc xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
Để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với người vi phạm, cơ quan tiến hành tố tụng cần xác định rõ hành vi của người đó đã vi phạm quy định cụ thể nào của Luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước. Tài sản được giao quản lý là tài sản nào, việc quản lý theo tiêu chuẩn chế độ định mức nào, hành vi phạm tội được thực hiện như thế nào, gây thiệt hại ra sao là những yếu tố quan trọng để xác định tội danh, làm cơ sở để quyết định mức hình phạt.
Đây là vụ án khiến dư luận rất bức xúc, bởi vậy mức hình phạt đối với các bị cáo trong vụ án này sẽ rất nghiêm khắc. Trong quá trình điều tra hai nguyên Bộ trưởng, cũng không loại trừ việc cơ quan điều tra sẽ tiếp tục khởi tố họ thêm tội danh khác nếu những dấu hiệu của tội danh đó được làm rõ.
